Nadat de patiënt bijna is opgenomen met een verdenking tumor in de buik, status na een kop-staart botsing, of forse benauwdheid, mag deze ook nog even nadenken over zijn eventuele toekomstige reanimatie. Artsen, waaronder ik, hopen altijd dat dit niet te rauw op het dakje van deze lieve opa of oma valt, en dat ze 'er wel eens over na hebben gedacht'. Maar al te vaak zie ik verschrikte blikken, welke mij vertellen dat dit nog nooit de revue heeft gepasseerd. Sommigen denken dat ze al ten dode zijn opgeschreven. Anderen hebben een reanimatie in hun directe omgeving meegemaakt, waardoor vervelende herinneringen naar boven komen.
Het liefst sla ik het codegesprek over, zeker op de spoedeisende hulp. Wie ben ik, die eventjes tussen neus en lippen door, een 'gesprekje' over leven of dood durft te hebben. Nota bene met een patiënt die ik, met de tijdsdruk en -criteria op de spoedeisende hulp van tegenwoordig, pas maximaal 2 uur ken. Ongemakkelijk, ongewenst, onduidelijk en af en toe een tikje onmenselijk.
Maar hoe moet dat dan? Moet de huisarts dan maar met iedere patiënt van boven de 65 een codegesprek voeren?
Volgende vraag: heeft iedereen een code nodig? Gezonde, jonge mensen worden standaard tot het reanimatiegewenste volk gerekend, tenzij deze uitdrukkelijk (en liefst ook nog reëel) bezwaar aantekenen. Helaas behoren deze mensen niet tot de gemiddelde ziekenhuispopulatie. De 85-jarige mevrouw met hartfalen, hoge bloeddruk, suikerziekte, hartritmestoornis die komt met een gebroken heup, wel.
Artsen weten de cijfers heel goed: een patiënt van boven de 70 jaar heeft een kans van ongeveer 3% om na een reanimatie buiten het ziekenhuis ongeschonden het ziekenhuis te verlaten. Dat klinkt als een minimale kans, maar hoe vertel je dat die patiënt? De kans om de staatsloterij te winnen is vele malen kleiner, echter dit is het leven van een mens wat op een weegschaal ligt. Voor de één is 3% niets, voor anderen 1 op de 33 die er goed uitkomt. 'Pakken wat je pakken kan', of 'ik wil elke kans aangrijpen' zijn veelgehoorde uitspraken op de reanimatievraag.
Wordt een patiënt die zegt dat hij gereanimeerd wil worden, dan altijd gereanimeerd als het puntje bij paaltje komt? Ja, tenzij de arts zegt dat de patiënt op 'medische gronden' een niet-reanimeren beleid afspreekt. Oftewel: de 85-jarige vrouw met de gebroken heup kan zeggen dat ze gereanimeerd wil worden, de arts heeft het recht om dit op medische gronden niet te doen. Hiervan moet de patiënt en zijn/haar familie dus wél van op de hoogte zijn.
Gevolg hiervan kan zijn dat oma haar wensen niet gerespecteerd worden, waardoor een conflict kan ontstaan tussen de arts en oma of haar familie. Dit komt de vertrouwensrelatie uiteraard niet ten goede. Er wordt makkelijk geschreeuwd dat mensen een niet-reanimeer beleid moeten krijgen 'op medische gronden', maar leg dat maar eens uit als jonge dokter. Er ligt wel een folder in ons ziekenhuis over wel of niet reanimeren, maar moet je die dat meegeven met elke patiënt?
Misschien moet er wel zo'n landelijke campagne komen, zo'n SIRE serie dat praten over reanimeren heel normaal is en dat deze keuze altijd aan mensen gevraagd zal worden als ze worden opgenomen in het ziekenhuis. Een beetje in lijn met de vorige over praten met kinderen over internetporno. Het idee is hetzelfde: mensen praten er liever niet over, want als je er niet over praat, hoeft het ook niet te bestaan. Daarnaast zijn mensen vaak bang voor de dood en willen ze er liever niet over nadenken. Al helemaal niet als ze -potentieel heel ziek- in het ziekenhuis komen.
Al met al vind ik het lastig, je beslist toch indirect -hopelijk samen met je patiënt en/of familie- over zijn potentiële toekomst. Misschien raakt het langzamerhand ingeburgerd en is het over vijf à tien jaar jaar heel normaal. Dan loopt wellicht iedereen met een chip rond met zijn reanimatiecode.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten